DiVetro heeft sterke consultants aan boord. Consultants met ervaring en een eigen verhaal. Govert Gribling schreef het verhaal op van P. en M., dat hij te boek heeft gesteld. Collega Patrick Rikken heeft het proefexemplaar gelezen en is enthousiast: “Ik ben zwaar onder de indruk. Het boek ontroerde me talloze keren, zeker rondom de ontknoping. Govert heeft echt iets heel moois gemaakt!”. Hoog tijd voor een interview met de schrijver.

Govert, fijn dat je tijd kon vrijmaken voor het interview over je boek P.M. Kroniek van een aangekondigd huwelijk. Waarom wilde je dit boek schrijven?
Govert: Ik heb al tientallen jaren het persoonlijk archief van mijn ouders. Met name mijn vader, Paul Gribling, heeft een heel bijzonder leven geleid en veel daarvan is bewaard gebleven. Mijn ouders zijn vroeg overleden en mijn kinderen en neef hebben hen nooit gekend. Ik wilde het verhaal van mijn ouders optekenen en dat doorgeven aan die volgende generatie.

De P uit de titel staat dan denk ik voor Paul, waar staat de M voor?
Govert: De M staat voor mijn moeder Mary, die natuurlijk heel belangrijk werd van het leven van mijn vader. Maar er zitten ook andere P.M.’s in het boek verborgen, zoals Pontifex Maximus, de paus, die een rol speelt en Pro Memorie: ter herinnering. Op de binnenkant van de omslag worden de P.M.’s verklaard.

“Mijn ouders hebben al die brieven niet voor niets bewaard.
Dat is misschien ook wel een boodschap.”

Je noemt het een “kroniek”. Waarom precies?
Govert: Het is geen verzonnen verhaal, maar een reconstructie van een persoonlijke geschiedenis. Het boek is chronologisch opgebouwd rondom historische feiten uit het leven van mijn ouders. Dagboeken, agenda’s met aantekeningen, plakboeken, fotoalbums en honderden persoonlijke brieven uit de jaren ’30 tot begin jaren ’80 vormen de basis. Van brieven die mijn vader op de typemachine schreef maakte hij met carbonpapier doorslagen, dus ik heb ook veel brieven die hij zelf heeft verstuurd. Brieven waren hét communicatiemiddel en zelfs relatief snel: als de postbode de ochtendpost had gebracht, kon ’s middags het antwoord alweer op de bus en mee met de avondpost. De e-mail van die tijd, als het ware!

Ik heb veel van al die teksten gebruikt. Ik heb ze niet integraal overgenomen, maar ik kon zo wel het verhaal in hun woorden en in hun taal opschrijven. Het boek valt in de categorie literaire non-fictie. Het is geen roman, maar inhoudelijk leest het wel als een roman.

En hoe zit het met dat aangekondigde huwelijk?
Govert: Mijn vader kwam uit een groot katholiek gezin, en in die tijd moest zeker één zoon priester worden. Hij was de enige die in aanmerking kwam en heeft onder druk van zijn ouders en van de Kerk dat pad bewandeld. Hij heeft de priesteropleiding gevolgd bij de Franciscanen en is eind jaren ’40 tot priester gewijd. Dat duidt niet direct op een huwelijk, maar zonder al te veel te willen verraden: mijn zus en ik bestaan, dus dat huwelijk is er gekomen. Dat ging bepaald niet zonder slag of stoot, maar dat kan je beter zelf lezen.

Het boek is geen familieboek, maar voor iedereen te koop. Wat brengt het de lezer?
Govert: Hoe meer ik las en hoe meer ik schreef, hoe meer ik erachter kwam dat het een heel relevante geschiedenis is, juist ook in deze tijd. Het is geen makkelijk boek, als lezer worstel je mee met de hoofdpersoon, maar het is voor iedereen interessant.

Die druk die toen vanuit de ouders en de sociale omgeving kwam, lijkt erg op de dwang die kinderen ervaren door de social media en de gedragsregels die hun wereld aan hen oplegt. Wij denken nu dat mensen toen heel onvrij leefden, maar de onvrijheid is vandaag de dag op een bepaalde manier net zo groot. Tot mijn verbazing zitten daar grote parallellen in.

Als ik de boodschap uit het boek zou moeten formuleren is dat: blijf dicht bij jezelf. Als je in een situatie terecht komt die niet goed voelt, neem dan de tijd om erbij stil te staan. En blijf niet decennia – en dan overdrijf ik niet – hangen in iets waarvan je eigenlijk weet dat het niet bij je past.

“Het leven is maar kort, verspil dat niet aan iets wat niet bij je past.”

En wat heeft het jou gebracht?
Govert: Een intense kennis van hun leven. Het was soms lastig en confronterend. Maar het mooie overheerst. Zo heb ik ontdekt, dat ik in veel opzichten op mijn moeder lijk: mijn optimistische natuur en de reislust blijken van haar af te komen.

Hoe heb je tijd gevonden om naast je voltijdsbaan een boek te schrijven?
Govert: Ik heb het er niet naast gedaan, maar nadat mijn opdracht begin dit jaar klaar was, kon ik in overleg met DiVetro een soort sabbatical opnemen. Ik heb me maanden opgesloten in een kamertje met al het archiefmateriaal. Het waren lange dagen. Het was slecht weer dit voorjaar en dat maakte het voor mij wat makkelijker: het was prima weer om binnen te schrijven.

En ik was goed voorbereid: ik had al een eerder begin en in mijn hoofd had ik ook het einde. Over alles daartussen, heb ik me door het archief laten verrassen. Elk dag was ook voor mij een soort ontdekkingsreis.

“Ik was zelf ook benieuwd wat ik die dag ging opschrijven.”

Al met al ging het goed en het ging ook snel. Na vier maanden was er een vergevorderde tekst. Ik heb een redacteur en een vormgever ingehuurd om die ruwe tekst te polijsten en het boek te ontwerpen. Ik heb een eigen uitgeverij opgericht, om het ook publiek beschikbaar te maken. Na het schrijven kostte het nog twee maanden voordat het boek helemaal af was en naar de drukker kon. Ik ben blij dat het zo snel ging, want DiVetro lonkte ook weer.

Op zondag 27 oktober was de boekpresentatie. Ik heb die datum gekozen, omdat dat ook de dag was van het aangekondigde huwelijk. Bij het altaar in de kerk in Blaricum waar mijn vader zijn eerste heilige mis heeft opgedragen heb ik het eerste exemplaar van het boek uitgereikt aan mijn zus. Daarmee is een stuk van de cirkel rond.

Je hebt mij overtuigd, Govert, ik ga niet uitstellen, maar wil je boek nu lezen. Hoe kan ik er aan komen?
Govert: Het boek is in alle boekhandels te bestellen. Het is overal online te vinden en ook als e-book verkrijgbaar, bijvoorbeeld bij mijn uitgeverij. Of neem contact op met mij, dan kan ik je een gepersonaliseerd exemplaat toesturen.

Daar maak ik dan bij deze graag gebruik van! Dank voor het interview en veel succes als schrijver!