Met het bordspel Moral Design kunnen onderwijsinstellingen ethische vraagstukken rondom technologische vernieuwingen spelenderwijs van alle kanten belichten. Het biedt een structuur aan om de discussie over lastige keuzes te sturen naar een zinvol overleg, waar alle betrokken partijen worden gehoord. Zo ontstaat een gedragen afweging. DiVetro kan haar opdrachtgevers begeleiden in het gebruik van het spel en de resultaten borgen in de organisatie.

ICT in het onderwijs

Technologie maakt een groot onderdeel uit van ons leven. Voor een aantal van ons is dat een uitkomst, voor anderen ontstaat soms een lastige situatie. Feit is dat de digitalisering in veel sectoren een vlucht aan het nemen is. Aanleiding is de krapte op de arbeidsmarkt, nieuwe wet -en regelgeving of simpelweg het verbeteren van processen. Ook het onderwijs zet meer en meer in op ICT-middelen in de lessen en biedt bv. onderwijs op afstand aan.

De impact van ethiek

Vaker dan ooit speler er ethische vraagstukken bij ICT in het onderwijs. De uitdagingen die breder in de maatschappij spelen, hebben ook impact in het onderwijs. Hoe zetten we technologie op een verantwoorde manier in binnen het onderwijs? Welke nieuwe vragen en uitdagingen ontstaan nu het leven van medewerkers en studenten steeds afhankelijker worden van technologie? Hoe benutten we de kansen die technologie biedt om studiesucces te vergroten? Hoe bewaken we de sociale component van onderwijs?  Op welke wijze wordt de privacy van medewerkers en studenten geborgd onder druk van technologische mogelijkheden?

ICT kan soms verregaande consequenties hebben voor studenten en medewerkers binnen de onderwijsinstellingen en overkoepelende onderwijsinstanties. Hierbij is het essentieel om het goede gesprek te voeren en begrip te krijgen voor elkaars standpunten. Op papier ziet dit er eenvoudig uit, in de praktijk kan dit uitmonden in politiek geladen discussies.

We zien ook dat uitdagingen voornamelijk vanuit een technische perspectief worden aangevlogen. De discussie wordt gevoerd door een selecte groep van mensen. Niet alle betrokkenen kunnen zich laten horen en er worden aannames gedaan. De basis is te smal om de echte impact van technologie naar waarde voor iedereen in te schatten. Onze ervaring is dat er OVER de mensen gepraat, maar niet MET de mensen. Dit zien we bijvoorbeeld terug in de beperkte vertegenwoordiging vanuit studenten bij de introductie van nieuwe technologie.

Moral Design

Specifiek voor dit probleem ontwikkelde de hogeschool Fontys het bordspel Moral Design. Het spel kent varianten voor verschillende doelgroepen, waaronder het onderwijs, de zorg en de overheid. Het verschil bestaat uit de casuïstiek die in het spel wordt gebruikt.

“Wees kritisch op technologie, maar sta open voor vooruitgang”

Bij DiVetro zoeken we altijd naar nieuwe manieren om vraagstukken laagdrempelig en pragmatisch bespreekbaar te maken. Anders kijken, meer zien. Daarom hebben we het spel met collega’s uit de onderwijs-vakgroep binnen DiVetro gespeeld. Alle deelnemers kregen een rol toebedeeld en gezamenlijk werd een casus uit de onderwijspraktijk geselecteerd. Een hogeschool wil een applicatie bouwen om slaapritme, sportactiviteiten, eetgewoontes van de student te monitoren en te verrijken met onderwijsdata om het studiesucces te vergroten. Een schurende casus, die om discussie vraagt.

Iedere speler gaf vanuit zijn rol zijn mening en gestructureerde argumentatie. Vervolgens gaf het spel de gelegenheid om te discussiëren, te onderhandelen, te motiveren en te overtuigen. Zijn spelers bereid om op te schuiven en mee te gaan met anderen of blijven spelers recht tegen over elkaar staan? Wat zegt dit over het vraagstuk? Welke argumenten blijken relevant? Het spel sluit af met een ronde om tot consensus te komen.

Conclusie

Het spelen van dit spel waarin de deelnemers een verschillende rol hebben, bleek een uitstekende manier om verschillende perspectieven op te halen en ethische afwegingen te bespreken. Het spel zorgt voor breder draagvlak, waardoor implementaties succesvoller worden en zo bijdragen aan een positievere wereld.

DiVetro zet als moderator dit spel in bij onderwijsinstellingen om op die manier de ethische inzichten te verkrijgen en de uitkomst van het spel te verankeren in de strategische koers en het beleid.

Wil je ook in jouw organisatie dit spel spelen? Neem dan contact met ons op.