Van verkiezingsbelofte naar praktijk – deel 14

De ChristenUnie heeft in haar verkiezingsprogramma aandacht voor de risico’s van digitalisering, zoals privacybescherming, de invloed van algoritmes en de bescherming van kinderen online. Dat sluit goed aan bij de waarden die de partij centraal stelt: menselijke waardigheid, zorg voor kwetsbaren en bescherming van gemeenschappen. Tegelijkertijd is het digitaliseringshoofdstuk vooral defensief van toon. Voor een partij die regeringsverantwoordelijkheid ambieert, biedt dit een kans om de blik te verbreden en digitalisering ook neer te zetten als middel om maatschappelijke doelen te versterken.

Beschermen én mogelijk maken

Het voorstel voor leeftijdsverificatie op sociale media illustreert de spanning tussen intentie en uitvoering. De ambitie om jongeren te beschermen is begrijpelijk, maar een systeem waarbij alle gebruikers hun identiteit moeten bewijzen, brengt grote privacy-risico’s met zich mee. Een realistischer alternatief ligt in het ondersteunen van ouders en scholen bij digitale opvoeding, het stimuleren van betere parental controls en het ontwikkelen van veilige, kindvriendelijke online omgevingen. Zo kan de partij de bepleite bescherming concreet en haalbaar vormgeven, zonder in te grijpen in de privacy van alle gebruikers.

Ook de wens om sociale media “minder verslavend” te maken, kan sterker worden ingevuld door te pleiten voor transparantie over algoritmes en meer onafhankelijk onderzoek naar hun effecten op jongeren. In plaats van het opleggen van onuitvoerbare verplichtingen, kan de ChristenUnie daarmee bijdragen aan een evenwichtige digitale omgeving.

Wat betreft Europese cloudoplossingen is het belangrijk om ambities concreet te maken. Het streven naar digitale soevereiniteit is waardevol, maar vraagt om focus op domeinen waar Nederland en Europa daadwerkelijk onderscheidend kunnen zijn, zoals privacyvriendelijke zorgdata, veilige infrastructuur en open source-toepassingen.

Digitalisering als kans voor maatschappelijke meerwaarde

Naast bescherming biedt digitalisering veel kansen om maatschappelijke doelen te realiseren, die aansluiten bij de christelijk-sociale traditie van de partij. Enkele voorbeelden:

• Zorg en welzijn: Kunstmatige intelligentie kan bijdragen aan betere diagnostiek, snellere ontwikkeling van medicijnen en ondersteuning van mantelzorgers. Digitale zorgtoepassingen kunnen wachttijden verkorten, chronisch zieken ondersteunen en eenzaamheid verminderen.
• Onderwijs: Digitale geletterdheid vraagt om meer dan basisvaardigheden. Investeren in digitale vaardigheden en ethische reflectie bereidt jongeren beter voor op een toekomst waarin technologie een centrale rol speelt.
• Samenleving en gemeenschap: Kerken, verenigingen en maatschappelijke organisaties kunnen profiteren van digitalisering door nieuwe vormen van verbinding en dienstverlening. Ondersteuning hierbij versterkt juist de gemeenschapszin die de ChristenUnie belangrijk vindt.

Onderwerpen die nu ontbreken of onderbelicht zijn

Om de kansen van digitalisering volledig te benutten, kan de ChristenUnie in haar programma nog explicieter aandacht besteden aan:

• Digitale inclusie: zorgen dat iedereen kan meedoen, ook ouderen, laaggeletterden en mensen met een beperking.
• Duurzame digitalisering: aandacht voor het energiegebruik van datacenters en de bijdrage van technologie aan de klimaatopgave.
• Digitale democratie: inzetten op transparante besluitvorming, toegankelijkheid van overheidsinformatie en burgerparticipatie via digitale middelen.
• Ethische AI: stimuleren van toepassingen die uitlegbaar, eerlijk en mensgericht zijn, passend bij het principe van menselijke waardigheid.
• Innovatie voor publieke sectoren: technologie inzetten voor efficiënter openbaar vervoer, betere publieke dienstverlening en versterking van veiligheid zonder privacy op te offeren.

Naar een mensgerichte digitaliseringsagenda

De ChristenUnie kan zich onderscheiden door digitalisering niet alleen te benaderen als een risico dat beheerst moet worden, maar ook als een kans die richting kan krijgen vanuit christelijk-sociale waarden. Een mensgerichte digitaliseringsagenda betekent: technologie inzetten waar deze de menselijke waardigheid versterkt, zorg en gemeenschap ondersteunt en kwetsbaren beschermt.